Sual: Abdestin mekruhları nelerdir?
CEVAP
Şunlardır:
1- Ayaklarını yıkarken kıbleye doğru uzatmak.
2- Abdest alırken avret yerini açmaktır.
3- Suyu israf etmek, çok kullanmak.
4- Suyu yeterinden az, yağ sürer gibi az kullanmak.
5- Yüzüne suyu çarparak vurmak.
6- Abdest aldığı suya üflemek.
7- Abdest alırken konuşmak.
8- Abdest aldığı suya veya leğene tükürmek veya sümkürmek.
9- Gargara yaparken boğazına su kaçırmak.
10- Gözünü yummak veya pek açmak.
11- Soldan başlamak.
12- Sağ eliyle sümkürmek.
13- Sol eliyle ağzına veya burnuna su vermek.
14- Güneşte kalıp ısınmış su ile abdest almak.
15- Arkasını kıbleye dönmek.
16- Müstamel sudan sakınmamak.
17- Dünya kelamı söylemek.
18- Üçten eksik veya fazla yıkamak.
Abdest alırken
Sual: Abdest alırken yapılması uygun olmayan şeyler nelerdir?
CEVAP
Bazıları şunlardır:
1- Helâda, kırda abdest bozarken, kıbleyi öne, arkaya getirmek mekruhtur.
2- Taharetlenmek için, biri yanında avret yerini açmak haramdır.
3- Sağ el ile taharetlenmemelidir.
4- Su olmadığı zaman, gıda maddesiyle, gübre ile, kemik ile, hayvan gıdası ile, kömür ile ve başkasının malı ile, saksı, kiremit parçası ile, kamış ile ve yaprak ile ve bez ile, kağıt ile taharetlenmek mekruhtur.
5- Abdest a’zasını, hududundan pek aşırı veya eksik olarak yıkamamalı ve üçten az veya çok yıkamak mekruhtur.
6- Ağzı ve gözleri sıkı kapamamalıdır. Dudağın görünen kısmında ve göz kapağında ıslanmadık az bir yer kalırsa, abdest kabul olmaz.
7- Baş, kulaklar veya enseden birini, her defasında eli ayrı ayrı ıslatarak, birden fazla mesh etmemeli. Her defasında ıslatmadan tekrarlanabilir.
8- İhtiyaç olmadıkça, abdest alırken dünya kelamı konuşmamalı.
Tembih: Zaruret, mecburiyet olmadıkça aşağıdaki hususlara da riayet etmelidir:
1- İki eli çolak olan, taharetlenemez. Kolları toprağa, yüzünü duvara sürerek teyemmüm eder. Yüzünde de yara varsa, namazı abdestsiz kılar, terk etmez.
2- Hasta olana, hanımı, çocukları, kardeşleri abdest aldırabilir.
3- Taş ve benzerleri ile taharetlenmek, su yerine geçer.
4- Deli olan veya bayılan kimse, 24 saatte ayılamazsa, iyi olunca, namazlarını kaza etmez. İçki ile veya uyuşturucuyla, ilaç ile aklı giden, her namazı kaza eder. Yatarak başı ile ima edemeyecek kadar ağır hastalığı 24 saatten çok devam eden kimseden, aklı başında olsa bile, namaz sakıt olur.
5- Helâya özel pijama veya elbise ile ve başı örtülü girmek müstehaptır.
6- Helâya girerken elinde, Allahü teâlânın ismi ve Kur’an-ı kerim yazılı bir şey bulunmamalı. Cepte olursa mahzuru olmaz. Muskanın da mahzuru olmaz.
7- Helâya sol ayakla girip, sağ ayakla çıkmalıdır.
8- Helâda konuşmamalıdır.
9- Avret yerine ve necasete bakmamalı, helâya tükürmemelidir.
10- Helâda bir şey yiyip içmemeli, şarkı söylememeli, sigara içmemeli, sakız çiğnememelidir.
11- Hiçbir suya, cami duvarına, kabristana ve yola abdest bozmamalıdır.
Suya abdest bozmak
Sual: Hiçbir suya abdest bozmamalı deniyor, klozet içindeki sular da, buna dâhil midir?
CEVAP
Hayır, klozetteki su, buna dâhil değildir. Orası zaten abdest bozma yeridir. Abdest bozulması uygun olmayan sular; insan veya hayvanların içtiği yahut insanların kullandığı sulardır. Bunlar da, ırmak, çay, göl, gölet, havuz ve su birikintileridir.
Dört kere yıkamak
Sual: Abdestte bir uzvu üçten az veya fazla yıkamak mekruh oluyor. Şaşırıp bir uzvu dört yıkasak mekruh olur mu? Bir de namaz kılarken rükû veya secdelerde tesbihleri dalgınlıkla üç yerine dört söylesek ne gerekir?
CEVAP
Dinimizde unutmak, yanılmak, şaşırmak özür olur. Abdest alırken bir uzvu, iki mi, üç mü yıkadım diye tereddüt edilse, bir kere daha yıkanılıp bırakılır. Bu yıkadığımız dördüncü bile olsa, kasten yapmadığımız için mekruh olmaz. Rükû veya secdelerde tesbihler 3, 5, 7, 9 ve 11 gibi tek söylenir. Şaşırıp da, 4, 6 gibi çift söylenirse hiç mahzuru olmaz.
Şüphe eden
Sual: Bazen abdest alırken, bir yeri, üç kere mi, iki kere mi yıkadım diye şüphe ediyorum. Üçten eksik veya fazla yıkamak mekruh olduğuna göre, ne yapmam gerekir?
CEVAP
Her zaman böyle oluyorsa vesvesedir, bir şey yapmak gerekmez. Çok nadir oluyorsa, bir kere daha yıkanır, böyle olunca dört kere yıkanmış olsa bile mekruh olmaz; çünkü kasıtlı olarak dört defa yıkanmış olmuyor. Kasıtlı olarak, yani bilerek, bir uzvu üç defadan az veya çok yıkamak mekruhtur.
Güneş enerjisi
Sual: Güneş enerjisi ile ısınan su ile abdest almak mekruh mu?
CEVAP
Güneş enerjisinden aletler vasıtası ile ısınıyorsa, mekruh olmaz. Güneşte kalarak ısınmışsa tenzihen mekruh olur.
Nur üstüne nur
Sual: Seadet-i Ebediyye’de, (Namaz kıldıktan sonra, abdestli iken, yeni namaz için bir daha abdest almak müstehabdır) denirken, bir başka yerde, (Abdesti kullanmadan yeni bir abdest almak mekruhtur) deniyor. Aradaki fark nedir?
CEVAP
Abdest aldıktan sonra, onu kullanmadan, mesela Mushaf’a dokunmadan veya namaz kılmadan, tekrar abdest almak mekruh olur. Kullandıktan sonra, tekrar abdest almak ise, nur üstüne nurdur, müstehabdır. Üç hadis-i şerif meali:
(Eğer ümmetime meşakkat vereceğimi bilmeseydim, onlara her namaz kılacakları vakit [abdestli olsalar da], abdest almalarını emrederdim.) [İ. Ahmed]
(Abdestli iken abdest alana, on hasene [on sevab] yazılır.) [Tirmizi]
(Abdest üstüne abdest almak, nur üstüne nurdur.) [İhya, Dürr-ül muhtar]
Sıcak su için
Sual: Soğuk günlerde abdest alırken sıcak su gelmesi için musluğu fazla açmak israfa girer mi?
CEVAP
İsraf olmaz, kasten yapılmıyor.
Ayakları yıkarken
Sual: Kıbleye karşı abdest alırken lavaboya ayağımızı kaldırınca diz kıbleye geliyor. Mahzuru var mı?
CEVAP
Kıbleye ayakları uzatmak mekruh olur. Ya yan durmalı veya varsa başka muslukta yıkamalı.
Abdestte israf
Sual: Abdest alırken, musluğu hep açık tutmak israf olur mu?
CEVAP
Az açmak, israf olmaz.
Yellenince
Sual: Yellenince yıkamak gerekir mi?
CEVAP
Yellenince yıkamak mekruh olur; ama yellenirken pislik de çıkarsa yıkamak gerekir.
Diş fırçalamak
Sual: Abdest aldıktan sonra diş fırçalamak mekruh mu?
CEVAP
Hayır; fakat diş kanayabilir ve abdest bozulabilir. Abdestten önce yapmak gerekir.
Abdest suyu
Sual: Abdest suyunu ağaç dibine dökmekte mahzur var mıdır?
CEVAP
Hiç mahzuru yoktur.
Oturarak giymek
Sual: Pantolon gibi çorabı da oturarak mı giymek gerekir?
CEVAP
Evet, daha uygun olur. Çorabı oturarak giymek rahat olur. Ayakta giyilirse düşme tehlikesi vardır. Oturma durumu yoksa, duvara falan dayanarak giymeli. Çorabı giyerken ayaklar kıbleye gelmeyecek şekilde oturmalı. Mesela arkamızı kıbleye doğru çevirerek oturursak, ayaklarımız kıbleye gelmemiş olur. Yan durulursa ayağın biri kıbleye gelebilir. Ayak kıbleye gelirse mekruh olur.
Üçten az yıkamak mekruhtur
Sual: Abdestte ayaklarını birer kere yıkamayı âdet edinen bir arkadaşa, bunun sebebini sorunca, (Üç kere yıkamak daha sevab, ama ben az sevaba da razı olduğum için bir kere yıkıyorum) dedi. Üçten az yıkamak mekruh değil mi?
CEVAP
Evet, mekruhtur. Her uzvu üçer kere yıkamak sünnettir. Abdestin sünnetlerini terk etmek mekruhtur. Çok kimse, bu mekruha dikkat etmiyor. Mekruh olarak alınan abdestin sevabı noksan olur. Sünnete veya mekruha önem vermemek ise daha tehlikelidir, küfre kadar götürür.
|
