Zekât verme tarihi

Sual: Nisaba malik olma tarihi nasıl değişir? Nisap helak olursa zekât affolur mu?

Cevap: Her Müslüman malik olduğu zekât malının miktarını, her zaman düşünmeli, nisap miktarı olduğu günü, bir yere yazmalıdır. Bu günden sonra, bir yıl tamam olmadan önce, nisap helak olursa, yani elinde, ihtiyacından fazla hiç malı kalmazsa, başlangıç olarak yazdığı günün kıymeti kalmaz. Bir yıl tamam olmadan önce, eline yine nisap miktarı mal geçerse, bu günü yeniden yazması ve bundan bir sene sonra, nisap helak olmadan elinde kalırsa, o zaman zekât vermesi farz olur. Nisap, yıl sonunda da helak olursa, yani farz olduktan sonra helak olursa, yine böyledir. Zekât af olur ve eline nisap miktarı mal gelirse, yeniden bir sene beklemesi lâzım gelir. Çünkü, zekât farz olur olmaz, Hanefide hemen vermesi lâzım değildir. Vermeden ölürse, bıraktığı maldan verilmez. Şafii ve Maliki mezheplerinde, zekât farz olunca, hemen ayırıp vermek farzdır [Mîzân-ı Şa’rânî]. Nisap yıl ortasında helak olmaz, fakat azalırsa, yıl sonunda tekrar nisap miktarı olursa, zekât farz olur ve yıl sonunda, malik olduğu miktarının kırkta birini verir. Sene arasında azalan nisap, sene sonunda nisap miktarına yükselmezse, zekât farz olmaz. Malı, bundan sonra nisap miktarı olursa, o günden sonra, tekrar bir yıl beklemek lâzım gelir. Zekât farz olduktan sonra, nisap helak olmayıp, kendi harç eder, telef ederse veya borçlu olursa, zekât af olmaz. Malı ödünç veya ariyet verip geri alamazsa, helak olur. Telef etmiş olmaz. Zekât vermemek için, farz olduktan sonra malı helak etmek, sözbirliği ile mekruhtur. Farz olmadan önce, farz olmaması için çare aramak da, imâm-ı Muhammede göre mekruhtur. (Tam İlmihâl s. 302)

Osman Ünlü hocanın Türkiye Gazetesi'nde bugün yayımlanan makalesi için tıklayınız...